พิมพ์ครั้งแรก มิถุนายน 2561
เรียบเรียงโดย พัชรี อังกูรทัศนียรัตน์
จากงานอบรมหลักสูตร “นักขับเคลื่อนสังคม: สร้างความเข้มแข็งที่ฐานราก” ของแผนงาน นธส. (ปี 2558-2560)
จัดพิมพ์โดย
แผนงานเสริมสร้างศักยภาพผู้นำการเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างความเป็นธรรมทางสังคมและสุขภาพ (นธส.)
สนับสนุนโดย
สำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ (สำนัก 9) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

สารบัญ

คำนำ
บทนำ

1 เสริมพลัง

  • ฟังอย่างลึกซึ้ง
  • ฟื้นฟูอำนาจภายใน
  • กระบวนการข้ามขอบ
  • ผ่อนพักตระหนักรู้

2 สร้างภาวะการนำ

  • อำนาจและแหล่งอำนาจ
  • ภาวะนำร่วม
  • พัฒนาการกลุ่ม
  • บทบาทตามหลักสี่ทิศ
  • ทักษะ facilitator เพื่อสร้างอำนาจร่วมในกลุ่ม

3 สานเครือข่าย

  • งานจัดตั้งและเชื่อมเครือข่าย
  • ขยายแนวร่วมด้วยสายรุ้งพันธมิตร

4 สรรค์สร้างขบวน

  • รูปแบบขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม
  • แนวคิดความเป็นธรรมทางสุขภาพ
  • แนวคิดและอุดมการณ์ทางการเมือง
  • กระบวนทัศน์ใหม่ของการขับเคลื่อนสังคม

บทส่งท้าย
บรรณานุกรม

หนังสือเล่มนี้จะชวนคุณมาค้นหาเส้นทางสู่การขับเคลื่อนสังคมเพื่อการเปลี่ยนแปลงจากฐานรากร่วมกัน

เพราะงานขับเคลื่อนสังคมไม่อาจทำได้โดยคนคนเดียว แต่จำเป็นต้องผนึกกำลังกันเป็นขบวนเพื่อไปให้ถึงเป้าหมายสังคมที่เท่าเทียมเป็นธรรม

เปรียบได้กับฝูงมดเกาะกันเป็นแพเอาชีวิตรอดจากจมน้ำ พวกมันรวมพลังเกาะเกี่ยวกันและกันเป็นสะพานข้ามพื้นที่ว่างเปล่ากลางอากาศจากใบไม้ต้นหนึ่งสู่อีกต้นหนึ่ง หากตัวใดตัวหนึ่งเกี่ยวพลาดก็ยังมีตัวอื่นๆ ร้อยรัดกระหวัดไว้

ไม่มีอะไรการันตีว่าพวกมันจะไม่ถูกสะบั้นลงด้วยปัจจัยภายนอกอื่นๆ ที่แข็งแรงกว่า

แต่มันก็พร้อมจะฟื้นสภาพแม้ต้องเริ่มนับหนึ่งใหม่

นักขับเคลื่อนสังคมก็เช่นกัน เราต่างก็เหมือนมดงานตัวหนึ่ง

มีภารกิจ หน้าที่ความรับผิดชอบต่างๆ กัน กระนั้นเราก็ต้องเกาะเกี่ยวกันเป็นเครือข่ายเป็นขบวนการเพื่อไปให้ถึงเป้าหมาย

มีตัวแปรมากมายเป็นเงื่อนไขให้ขบวนอาจต้องสะดุดหยุดลงถึงขั้นแตกพ่ายไม่เป็นท่า นั่นคือบทพิสูจน์ความเข้มแข็งภายในของแต่ละคน เราไม่อาจละเลยการฝึกฝนความมั่นคงภายในไปพร้อมกับทำงานขับเคลื่อนสังคมได้เลย

เพราะงานขับเคลื่อนสังคมไม่ใช่สูตรคณิตศาสตร์ ไม่มีตำราเล่มใดบอกว่าเราจะทำได้อย่างไร

มีแต่ต้องลงมือทำ ลองผิดลองถูก ถอดบทเรียน เรียนรู้ด้วยตัวเองเท่านั้น

มาสำรวจแนวคิด ค้นหาเครื่องมือ ผ่านกระบวนการ 4 ขั้น

  • เสริมพลังด้านใน
  • สร้างภาวะนำร่วม
  • สานเครือข่าย
  • สรรค์สร้างขบวน

เราเชื่อว่านี่คือบันไดขั้นต้นสู่การเป็น “นักขับเคลื่อนสังคม” เพื่อการเปลี่ยนแปลงจากฐานรากที่แท้จริง

ไม่ว่าจะอยู่แห่งหนใดเราทุกคนคือผู้ขับเคลื่อนสังคมนี้ไปด้วยกัน